Cách hình thành những thói quen tốt từ khi còn trẻ để giúp cuộc đời bạn tốt đẹp hơn
Mỗi một người trong chúng ta sinh ra đều có những thế mạnh riêng, bên cạnh những mặt tốt không thể tránh được các thói quen xấu. Mỗi thói quen đều có ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của con người, thói quen hình thành nên tính cách, quyết định đến cuộc sống cá nhân. Vậy thói quen là gì? Nên học những thói quen tốt nào để bản thân ngày càng trở nên “toàn năng”?
1. Thói quen là gì?
Trong ngạn ngữ Pháp từng có câu: “L’habitude est une seconde nature” - nghĩa rằng thói quen là bản năng thứ hai, mà bản năng chính là một phần không thể thiếu của cuộc sống.
Theo nghiên cứu định nghĩa, thói quen là một chuỗi phản xạ có điều kiện và do rèn luyện mà có. Phản xạ có điều kiện chính là những hành vi được lặp đi lặp lại trong cuộc sống và rèn luyện, là kết quả của việc sinh hoạt, tu dưỡng trong cuộc sống hằng ngày.
Dựa vào lợi ích hoặc tác hại mà có thể chia thói quen thành hai loại: thói quen tốt và thói quen xấu. Rèn luyện được những thói quen tốt sẽ giúp cho bản thân phát triển, ngược lại những thói quen xấu chỉ khiến con người trở nên xuống cấp và tiêu cực.
2. Thói quen tốt và thói quen xấu là gì?
Để hiểu rõ thói quen hơn là gì thì bạn cần hiểu rõ được các loại thói quen trong đời sống. “Gieo thói quen, gặt tính cách” là một câu ngạn ngữ thể hiện rõ vai trò của thói quen. Thói quen cũng giống hai mặt của vấn đề, có mặt tốt và mặt xấu. Sự đối lập đó sẽ tác động lên mỗi người theo chiều hướng trái ngược nhau.
2.1. Thói quen tốt và lợi ích
Thói quen tốt được hiểu là những hành động, việc làm đem lại sự tích cực về mặt sức khỏe, lối sống hay tri thức cho con người. Thói quen tốt chính là nền tảng và là kết quả của cuộc sống. Ví dụ nếu bạn chăm chỉ làm việc, bạn trở nên giỏi giang; hay bạn ăn uống lành mạnh bạn sẽ có một cơ thể khỏe khoắn.
Những thói quen tốt còn giúp chúng ta chinh phục được những mục tiêu đề ra. Bởi những điều tốt sẽ được thiết lập tự nhiên, đều đặn giúp chúng ta hạn chế được những thói xấu, những trở ngại. Dù mục tiêu không đơn giản, không dễ chinh phục nhưng chỉ cần kiên trì với những thói quen tốt là có thể đạt được.
Việc thay đổi và rèn luyện những thói quen xấu còn giúp chúng ta khẳng định được vị trí trong xã hội, tạo được dấu ấn riêng biệt. Thay đổi để phù hợp với hoàn cảnh, để thích nghi với sự thay đổi của cuộc sống sẽ giúp bản thân chúng ta cũng trở nên tốt đẹp hơn.
2.2. Thói quen xấu và tác hại
Thói quen xấu gây ra những tác động tiêu cực đến cuộc sống, đến sức khỏe hay thậm chí là cả tương lai. Nhiều người ví rằng thói quen xấu sẽ là nguồn cơn của mọi sai lầm, có thể ban đầu chỉ là những thói quen nhỏ nhưng dần dần sẽ càng khó sửa đổi, ảnh hưởng đến nhân cách và tương lai sau này.
3. 7 bước để phát triển thói quen tốt
3.1. Xác định thói quen
Như đã đề cập, chúng ta thường không chủ động ý thức về thói quen của mình là tốt hay xấu. Vì vậy, điều đầu tiên cần làm là định hình lại nhận thức.
Những cơn ho trở nên dai dẳng hơn hoặc là cảm giác khó thở sau khi bước lên một vài bậc thang. Đây là dấu hiệu cảnh báo về một lối sống có nhiều thói quen xấu hoặc thiếu hụt những thói quen lành mạnh.
Như vậy, đã đến lúc chúng ta kiểm tra lại những thói quen của mình!
3.2. Đưa ra quyết định, sau đó cam kết để thay đổi
Tất nhiên, nói bao giờ cũng dễ hơn làm. Đã bao nhiêu lần chúng ta tự nói với bản thân rằng: "Đúng, mình nên tập thể dục nhiều hơn và ăn uống tốt hơn. Sớm hay muộn mình cũng sẽ thực hiện nó".
Thật không may, chần chừ chỉ làm cho việc thay đổi một thói quen xấu trở nên khó khăn hơn. Tạo ra một cam kết nghiêm túc với bản thân là điều cần thiết. Nó thúc đẩy những dự định được thực hiện.
3.3. Xác định đâu là tác nhân gây nên những thói xấu
Nếu không tìm ra được đâu là nguyên nhân gây nên những thói quen xấu, bạn đang tự "đào hố chôn mình".
Tất cả chúng ta, trong những lúc yếu đuối và dễ bị tổn thương nhất, cần được hỗ trợ hoặc giải phóng năng lượng tiêu cực ra ngoài. Hình thành những thói quen xấu như sử dụng chất kích thích hay ăn quá nhiều không phải là giải pháp cho vấn đề.
Ai cũng đều có những ngày tồi tệ. Nhưng chúng ta không cần phải dùng đến những thói xấu để giảm bớt căng thẳng. Ta càng không nên để sự buồn chán, tức giận hay lo lắng trở thành tác nhân hình thành lối sống tiêu cực. Hãy thay thế chúng bằng những thói quen lành mạnh.
3.4. Lập kế hoạch
Benjamin Franklin đã có một kế hoạch tuyệt vời để khắc phục những thói quen xấu của mình.
Bạn có thể nghĩ ra một danh sách tương tự cho bản thân để kết hợp những thói quen tốt vào lối sống của mình. Sau đây là danh sách của Benjamin Franklin:
1. Ăn uống điều độ - Ăn không phải để ngu đi; Uống không phải để say xỉn.
2. Im lặng – Nói những lúc cần thiết; tránh nói chuyện phiếm.
3. Quy củ - Hãy sắp xếp mọi thứ theo trình tự.
4. Kiên quyết - Giải quyết để thực hiện những gì bạn nên làm; không thất bại khi thực hiện những gì bạn giải quyết.
5. Tiết kiệm - Không tốn chi phí trừ khi việc đó mang lại lợi ích cho bản thân và những người xung quanh.
6. Chăm chỉ – Không làm phí thời gian; luôn đầu tư vào việc có ích; không làm điều không cần thiết.
7. Chân thành - Không sử dụng sự lừa dối gây tổn thương.
8. Công lý – Không phạm sai lầm gây tổn thương. Bỏ qua các lợi ích cá nhân khi làm nhiệm vụ.
9. Tiết chế - Tránh gây thái quá. Không để những tổn thương hay sự phẫn nộ kiểm soát bản thân.
10. Sạch sẽ - Không chịu đựng sự ô uế, bẩn thỉu trong cơ thể, quần áo và nơi ở.
11. Tĩnh tâm - Không bị quấy rầy bởi những chuyện vặt vãnh và những sự cố không thể tránh khỏi.
12. Chung thủy – Không gây tổn thương đến người bạn đời của mình. Không làm ảnh hưởng danh tiếng của bản thân.
13. Khiêm tốn – Noi gương chúa Giê-su và Socrates (vị triết gia vĩ đại người Hy Lạp cổ đại).
3.5. Trực quan hóa và những lời tự khẳng định
Muốn thay đổi hành động trước tiên phải thay đổi tư duy.
Mọi điều trong cuộc sống đều bắt đầu từ tâm thức và ý niệm trực quan. Hành động tích cực bắt nguồn từ một tâm thế, ý niệm tích cực. Thói quen cũng vậy.
Hình dung bản thân thực hành những thói quen tốt tạo nên động lực mạnh mẽ để bạn thay đổi.
Cùng với đó, những lời khẳng định với bản thân sẽ lập trình nên tiềm thức với tư duy đúng đắn để thiết lập thói quen mới.
Tất cả cho phép bạn tạo ra sự cảm nhận và tưởng tượng rằng bản thân đang thực hiện những hành động tốt. Sự hình dung hóa và những lời tự khẳng định sẽ khiến những thói quen lành mạnh dễ dàng được hình thành.
3.6. Tranh thủ sự hỗ trợ từ gia đình và bạn bè
Cho mọi người biết điều mà bạn đang cố gắng thực hiện. Bằng cách này, họ sẽ hiểu rằng bạn đang thực sự nghiêm túc muốn loại bỏ những thói xấu. Từ đó họ cổ vũ và giúp đỡ bạn tránh xa cám dỗ. Tất cả chúng ta đều cần hỗ trợ để đạt được mục tiêu của mình!
3.7. Tự thưởng cho bản thân bằng những điều tốt đẹp
Nhiều thói quen xấu hình thành ngay từ đầu. Lý do vì chúng khiến ta cảm thấy thoải mái, dù chỉ là tạm thời. Sự dễ chịu ngắn hạn này trong chốc lát sẽ xoa dịu căng thẳng và nỗi đau. Nhưng bạn sẽ cảm thấy tồi tệ gấp đôi ngay sau đó. Ví dụ như hút thuốc hoặc uống rượu. Khi đang thực hiện hành động, bạn cảm thấy thư giãn. Tuy nhiên, sớm thôi, cảm giác tội lỗi và hối hận sẽ tràn về.
Vì vậy, để tránh lặp lại những thói quen xấu, hãy chủ động tự thưởng cho bản thân những điều tốt đẹp. Ví dụ như một cuốn sách mới, một bộ phim, một buổi hòa nhạc hoặc một thiết bị tập thể dục mới. Hãy ghé thăm một người bạn, đến phòng trưng bày nghệ thuật ở trung tâm thành phố hoặc thưởng thức một ly cà phê đậm đà ngất ngây.
Sau khi thực hiện những hành động tích cực nhiều lần, chúng sẽ trở thành thói quen. Thói quen tốt tạo nên bạn - một con người hạnh phúc với một lối sống lành mạnh.